Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, λίγα χρόνια μετά την πετυχημένη, παρότι σύντομη, αεροπορική πτήση των αδελφών Ράιτ (Wright), που ήταν ορόσημο για την παγκόσμια ιστορία, ένας Έλληνας πιλότος, της νεοσύστατης ακόμη Πολεμικής Αεροπορίας της χώρας (τότε υπαγόμενη ακόμα στο Στρατό Ξηράς), ο Δημήτρης Μίχος (Μίχου), οραματίστηκε να πραγματοποιήσει ένα σημαντικό επίτευγμα για την εποχή: Να πετάξει πάνω από τον Ατλαντικό και συγκεκριμένα απευθείας από την Βοστώνη έως την Αθήνα.
Ο Δημήτριος Μίχου. Η φωτογραφία είναι ευγενική παραχώρηση στον «Ε.Κ.» από τον κ. Στάθη Μίχο, εγγονό του μικρότερου αδερφού του Δημήτριου Μίχου, Ευστάθιου.
Όπως αναφέρει ο κ. Γιάννης Σοφιανός, ανταποκριτής του «Εθνικού Κήρυκα» στην Ελλάδα , ο Δ. Μίχος ήταν αποφασισμένος να τα καταφέρει, ζητώντας την βοήθεια της Ομογένειας, δια μέσου μάλιστα και του «Ε.Κ.», ο οποίος από το 1915 είχε μπει στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων οι οποίοι κατά δεκάδες χιλιάδες είχαν μεταναστεύσει στις ΗΠΑ. Κομβικό δε ρόλο στην «αποστολή» του Έλληνα πιλότου είχε ο ξάδελφός του, Νίκος Μίχου, γιατρός στο Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ εκείνο τον καιρό.
Οι επιστολές που έχουν διασωθεί από τότε -και ευγενικά παραχωρήθηκαν από το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος στον «Ε.Κ.»- μαρτυρούν ότι πέρα από τις τεχνολογικές προκλήσεις για ένα τέτοιο εγχείρημα που θα μπορούσε να θέσει ζωές σε κίνδυνο στα τέλη του ’20, υπήρχαν και οι οικονομικές.
Από το 1928, που χρονολογείται η πρώτη επιστολή -μία απάντηση του «Ε.Κ.» σε αίτημα για διενέργεια εράνου προς ενίσχυση της διάπτησης του Ατλαντικού- μέχρι το 1933, που είναι η ημερομηνία της τελευταίας, προέκυψε άλλωστε η Μεγάλη Ύφεση, με την Αμερική να περνά από το 1929 τεράστιες δυσχέρειες και εκατομμύρια πολίτες της να ζουν σε ακραία φτώχεια.
Το κλίμα, ιστορικά γνωστό, περιγράφεται και σε αρκετά σημεία στις επιστολές, τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε με το άρθρο καθώς παρατίθενται σε «ελεύθερη απόδοση γραφής», αλλά και αυτούσιες. Δύσκολο λοιπόν να υπάρξει στήριξη ενός εγχειρήματος που κατά τον Δημήτριο Μίχου, θα έφερνε δόξα στο όνομα της οικογένειάς του, αλλά και της Ελλάδας καθώς και έσοδα από την εμπορική εκμετάλλευση σε διαφημίσεις ή/και τον κινηματογράφο.
Υπήρξε πάντως ένα πρόσωπο στην ιστορία αυτή, ο Τζέιμς Καραδήμος (James Karadimos) ο οποίος ήταν πρόθυμος να συνεισφέρει, επικαλούμενος την τεχνογνωσία και την εμπειρία που είχε αποκτήσει. Η πρόθεσή του, αν κρίνει κάποιος από το περιεχόμενο των επιστολών του Νίκου Μίχου προς τον ξάδελφό του, ίσως να μην ήταν καθαρά πατριωτική, αλλά ενδεχομένως να ήθελε να εκμεταλλευτεί το όνειρο του Δημήτρη Μίχου για να έχει ο ίδιος οικονομικό όφελος.
Επίσης σημαντικό είναι συνοπτικά να παραθέσουμε το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, την κατάσταση της Ομογένειας τότε, τον ρόλο του «Εθνικού Κήρυκα», τις επιπτώσεις της Μεγάλης Υφεσης, ενδιαφέροντα στοιχεία για την ζωή τότε (τετραψήφια τηλέφωνα, τηλέγραφος, διάρκεια ενός ταξιδιού από ΗΠΑ σε Ελλάδα 8 ημέρες -σύμφωνα με μία εκ των επιστολών-) και βέβαια ποιος ήταν ο Δημήτρης Μίχος.
Ειδική αναφορά γίνεται τέλος για την ονομασία του αεροπλάνου «George Dilboy» με την οποία ο Τζ. Καραδήμος το 1932 φέρεται να ήθελε να πραγματοποιήσει την διάπτηση του Ατλαντικού, από την «Αθήνα της Αμερικής» στην Αθήνα, στις 20 Αυγούστου 1932. Ως «Αθήνα της Αμερικής», ο επιφανής Βοστωνέζος William Tudor, ανέφερε την πόλη του, θέλοντας να δείξει την ανεπτυγμένη ιστορία και τον πολιτισμό που υπήρχε.
Ο Γιώργος Διλβόης (George Dilboy), σύμφωνα με το wikipedia.org γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1896 και απεβίωσε στις 18 Ιουλίου του 1918. Υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό το 1912–1913 και στον αμερικανικό το 1916–1918. Θεωρείται ο πρώτος Ελληνοαμερικανός που έλαβε το Μετάλλιο της Τιμής (Medal of Honor) κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα, προτομή του υπάρχει στη Νέα Ερυθραία του Δήμου Κηφισιάς.
Το ιστορικό πλαίσιο
Η Ομογένεια στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα
Γράφει ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ (Alexander Kitroeff) για την ταινία Το Ταξίδι, το Ελληνικό Ονειρο στην Αμερική:
Ελληνες άρχισαν να μεταναστεύουν στην Αμερική στα τέλη του 19ου αιώνα και η μετακίνησή τους συνεχίστηκε μέχρι την δεκαετία του 1920. Περί τους 400.000 Ελληνες πήγαν στην Αμερική τότε, κυρίως από την Πελοπόννησο και την υπόλοιπη νότια Ελλάδα.
Σικάγο, Νέα Υόρκη και δεκάδες ακόμη μικρότερες πόλεις αποτέλεσαν προορισμό τους, μέχρι την Καλιφόρνια και άρχισαν να απασχολούνται σε διάφορες εργασίες.
Οταν «τακτοποιήθηκαν» άρχισαν να αναπτύσσουν κοινωνική ζωή αρχικά βασισμένη γύρω από τα ελληνικά καταστήματα (coffee shops). Σύντομα σχολεία και εκκλησίες δημιουργήθηκαν, αλλά και οι πρώτες ελληνικές εφημερίδες.
Στενοί δεσμοί υπήρχαν με την Ελλάδα ειδικά σε σχέση με τα εθνικά και πολιτικά ζητήματα πίσω στην πατρίδα τότε.
Το ’20 σηματοδοτεί όμως και μία νέα εποχή για τον Ελληνισμό της Αμερικής. Η μετανάστευση περιορίστηκε και ξεκίνησε μία «Αμερικανοποίηση» των νέων κατοίκων με τους Ελληνες να αντιδρούν θετικά σε γενικές γραμμές.
Η AHEPA, που ιδρύθηκε το 1922, είχε επίσης ως βασικό στόχο να βοηθήσει τους Ελληνες να ενσωματωθούν καλύτερα στην αμερικανική κοινωνία. Αντίστοιχα η GAPA και η Αρχιεπισκοπή, που απέκτησε σημαντική απήχηση από το ’30 και έπειτα με τον Αθηναγόρα.
Είναι δε αξιοσημείωτο πως διάφοροι οργανισμοί βοήθησαν τους Ελληνες να ξεπεράσουν όσο ήταν δυνατόν την οικονομική κρίση του 1929, που σηματοδότησε ωστόσο τη Μεγάλη Υφεση.
Ποιος ήταν ο Δημήτρης -Δήμος- Μίχος (Μίχου)
Ο Δημήτρης -Δήμος- Μίχος (1890-1963), διαβάζουμε στο wikipedia.orgήταν Ελληνας αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας, αντιστασιακός και διοικητής του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο. Θεωρείται ως μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της Εθνικής Αντίστασης στην Πελοπόννησο.
Γεννήθηκε στην Κοινότητα Λαπαναγών του Δήμου Κερπινής του τότε Νομού Αχαϊοηλίδος το 1890. Οι γονείς του ήταν ο αγρότης Γεώργιος (με το παρατσούκλι «Μαχαίρας») και η Θεογνωσία (το γένος Γιαννακλή), οι οποίοι απέκτησαν και άλλα παιδιά (Χρήστος, Ευστάθιος, Βασιλική, Αθανασία, Ανδριάνα, Κατερίνα και Αθηνά).
Το 1900 όταν τελείωσε το Δημοτικό, έδωσε εξετάσεις για το Σχολαρχείο, στις οποίες πέτυχε. Τελειώνοντάς το φεύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες με το πλοίο Πατρίς από την Πάτρα και στις 18 Μαρτίου 1910 φτάνει στο Ellis island, στη Νέα Υόρκη.
Στην Αμερική (όπου δύο χρόνια πριν είχε μεταναστεύσει ο μεγαλύτερος αδελφός του, ενώ δυό χρόνια μετά θα μεταβεί για λίγο και ο μικρότερος) θα μείνει λίγα χρόνια, διαμένοντας και εργαζόμενος ιδίως στο Salt Lake City, στην Utah.
Όταν θα ξεκινήσουν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, θα επιστρέψει στην Ελλάδα και θα υπηρετήσει ως εθελοντής στο Στρατό, συμμετέχοντας στους πολεμικούς αγώνες στους οποίους θα εμπλακεί η Ελλάδα τα προσεχή έτη, αρχικά ως έφεδρος και τελικά ως μόνιμος στρατιωτικός
Το 1917 μετατάχθηκε στην νεοϊδρυθείσα αεροπορική δύναμη του ΕΣ και έγινε πιλότος. Σύμφωνα με μία από τις επιστολές του πέρασε και ένα διάστημα στο Σολτ Λέικ της Γιούτα των ΗΠΑ.
Ελαβε μέρος στην Μικρασιατική εκστρατεία όπου διακρίθηκε. Υπήρξε ένα από τα βασικά στελέχη της νεοσύστατης (Βασιλικής) Πολεμικής Αεροπορίας. Προάχθηκε σε εκπαιδευτή νυχτερινών πτήσεων και έφθασε το βαθμό του Υποσμήναρχου ως υποδιοικητής του αεροδρομίου του Τατοΐου.
Αποστρατεύθηκε το 1939, αλλά μετά την κήρυξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 επαναφέρθηκε στην υπηρεσία ως Αντισμήναρχος κι ανέλαβε διοικητής του αεροδρομίου του Φάληρου.
Τον πρώτο χειμώνα της Κατοχής προσπάθησε να δημιουργήσει τοπική αντιστασιακή οργάνωση με το όνομα «Νέα Φιλική Εταιρεία», αλλά σύντομα ήρθε σε επαφή με το ΕΑΜ στο οποίο εντάχθηκε. Λόγω της δράσης του φυλακίστηκε από τους Ιταλούς για μερικούς μήνες.
Μετά την απελευθέρωσή του και τέθηκε επικεφαλής του νεοσύστατου ΕΛΑΣ στην περιοχή της Αχαΐας (αντάρτικο ψευδώνυμο «Σταυραετός» ή «Γέρο-Μίχος», αλλά έγινε γνωστός ως «καπετάν Μίχος»).
Συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία αντάρτικών μονάδων, έδωσε την πρώτη μάχη ανταρτών κατά των Ιταλών στο Πυργάκι Αιγιαλείας και κατηύθυνε πολλές άλλες μάχες (Μάχη του Λεοντίου). Αργότερα ορίστηκε γενικός αρχηγός του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου και τον Απρίλιο του 1944 εκλέχτηκε εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ στην Κυβέρνηση του Βουνού.
Το 1945, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας όταν άρχισε η περίοδος της «Λευκής Τρομοκρατίας», σύμφωνα πάντα με το wikipedia.org και ο διωγμός των Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης συνελήφθη και κρατήθηκε στις φυλακές της Πάτρας, καταδικάστηκε δε από το «Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων» αρχικά το 1946 σε ποινή 8 ετών και αργότερα το 1950 σε ποινή 10 ετών που συγχωνεύθηκαν σε 15 έτη και εν συνεχεία μειώθηκαν σε 7.
Εξέτισε την ποινή του μέχρι το Σεπτέμβριο του 1952 στις φυλακές Πατρών και Αίγινας.
Σε αυτή τη δίκη ο Γερο-Μίχος με την απολογία του ανέτρεψε το κατηγορητήριο και κατέληξε: «Ζητώ από τη δικαιοσύνη της πατρίδας μου να εξαρθεί ψηλά, πολύ ψηλά για να μην επηρεαστεί από τις πολιτικές διαμάχες και να αποδώσει λευκούς στην κοινωνία τους τιμημένους αγωνιστές που κατέχουν αυτά εδώ τα εδώλια. Ως προς το κίνημα της εθνικής αντιστάσεως, κανείς δε θα μπορέσει να το σπιλώσει. Είναι ένα μαργαριτάρι που λαμπρύνει την ιστορία μας».
Στη φυλακή έγραψε τις αναμνήσεις του – τα «Τετράδια» – που διασώζονται με τον τίτλο «Ο Αντιστασιακός Αγών εις τον Μωριά». Πέθανε στην Αθήνα το 1963.
Πηγές:
- Ηλία Παπαστεργιόπουλου, «Ο Μωρηάς στα όπλα» (Εθνική Αντίσταση 1941-1944), Έρευνα και Κριτική της Νεοελληνικής ιστορίας), εξάτομο, Αθήνα 1965-1980.
- Τα Φίλια και οι απανταχού Φιλιώτες, Τεύχος 18 «Η μάχη των Φιλίων» του Γιάννη Α. Παπαρρηγόπουλου.
- http://metwpoistorias.blogspot.com/2009/01/blog-post_23.html
Σημειώσεις… εμπειρίας και τόλμης
Ενα επεισόδιο της ζωής του Δ. Μίχου, το οποίο καταδεικνύει την αεροπορική εμπειρία και τόλμη του είναι το παρακάτω από σημειώσεις αυτοβιογραφικές που τηρεί ο ίδιος, σε τρίτο πρόσωπο.
Τον Αύγουστο του 1922 ως ανθυπολοχαγός της δεύτερης μοίρας αεροπλάνων βρίσκεται στο Αφιόν Καραχισάρ.
«Στις 13 Αυγούστου 1922 αερομαχεί υπεράνω των γραμμών μας με τον ταγματάρχη Φεϊζάλ μπέη, έναν άσσο της τουρκικής αεροπορίας και αποχωρούν αμφότεροι με σοβαρές αβαρίες. Το αεροπλάνο του Φεϊζάλ κάνει αναγκαστική προσγείωση στο χωράφι της τουρκικής γραμμής και ανατρέπεται ενώ το δικό μας παίρνει φωτιά και με δεξιότατους ελιγμούς προσγειώνεται όπισθεν των ημετέρων γραμμών.
Ο παρατηρητής του ημετέρου υπολοχαγός Θ. Δημητριάδης φέρει μια σφαίρα εις την ωμοπλάτη. Ο Μίχου είναι καψαλισμένος στο πρόσωπο και τα χέρια. 14 Αυγούστου 1922 ίπταται υπεράνω της ταξιαρχίας ιππικού του Φαχρεντίν Πασσά και βάλει στα εχθρικά τμήματα από μικρού ύψους με το πολυβόλο.
Όμως μια σφαίρα του εχθρού τον βρίσκει στο δεξί χέρι και τον αχρηστεύει. Με τα δόντια και με το αριστερό κυβερνάει το σκάφος και το μεταφέρει εις το Τουμλού Μπουνάρ και από ακατάσχετη αιμορραγία εξαντλημένος προσγειούται ομαλώς πλάι στο σιδηροδρομικό σταθμό.
Η Θεσσαλονίκη που μεταφέρθηκε τραυματίας τον υποδέχθηκε σαν αγαπημένο της θρυλικό αεροπόρο και πολλές σελίδες των τότε εφημερίδων ασχολήθηκαν με την δράση του».
Σύμφωνα με το βιβλίο «Ιστορία της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας» τόμος Β’, έκδοση του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, αναφέρεται ότι το γεγονός συνέβη στις 8 Αυγούστου 1922. Η 14η Αυγούστου 1922 είναι η μέρα που ξεκίνησε η σύμπτυξη των ελληνικών στρατευμάτων…
Ο «Εθνικός Κήρυκας» από το 1915 σε θεσμό της Ομογένειας άνω των 100 χρόνων
Γιατί, θα αναρωτηθεί κανείς, ο κ. Δημήτρης Μίχος, μέσω του Δ. Γαλατόπουλου, απευθύνθηκε και στον «Ε.Κ.» προς στήριξη στο εγχείρημά του;
Η απάντηση δίδεται, αν αναλογιστεί κανείς, πως ακόμη και σήμερα μετά από 100 και πλέον χρόνια, αποστέλλονται πολλά και διάφορα αιτήματα ή δηλώσεις προς τον «Ε.Κ.», καθώς αυτοί που τα στέλνουν είναι σίγουροι πως θα «ακουστούν» στην μεγάλη και ισχυρή Ελληνοαμερικανική κοινότητα. Ο «Ε.Κ.» ήταν, από την πρώτη ημέρα της κυκλοφορίας του, και παραμένει 100 και πλέον χρόνια μετά, η εφημερίδα της Ομογένειας.
Μία συνοπτική αναδρομή στην ιστορία για του λόγου το αληθές: Η ελληνική έκδοση «Εθνικός Κήρυξ» ιδρύθηκε από τον Πέτρο Τατάνη, στις 2 Απριλίου 1915. Η διεύθυνση των γραφείων τότε, όπως διακρίνεται και από την σχετική αποστολή-απάντηση προς τον κ. Γαλατόπουλο, ήταν στην 140 West 26th Street στη Νέα Υόρκη.
Ανέφερε ο κ. Πίτερ Μαρούδας, σε άρθρο του για τα 100χρονα του «Ε.Κ.» το 2015:
Καθώς γιορτάζουμε την 100ή επέτειο από της ιδρύσεως του «Εθνικού Κήρυκα», της παλαιότερης ελληνόγλωσσης εφημερίδας στην Αμερική που κυκλοφορεί αδιάκοπα, τιμάμε, συγχρόνως,
και τον μακροβιότερο θεσμό στην Ομογένεια.
Η ιστορία και ιστορικότητα του «Εθνικού Κήρυκα» παραπέμπουν σε ένα επίτευγμα μοναδικό, αφού αποτελεί το έντυπο που κατέγραψε αδιαλείπτως την άνοδο της Ομογένειας από μια μικρή, αφανή μειονότητα σε ένα αναγνωρίσιμο και θαυμαστό κομμάτι της δυναμικής της χώρας μας και δημοκρατικής μας κοινωνίας.
Τα μήκη και πλάτη της πρωτοφανούς θεσμικής παρουσίας και επιρροής του «Εθνικού Κήρυκα» στην ζωή της Ομογένειας είναι όντως αξεπέραστα.
Σκεφθείτε το εξής: Ο «Εθνικός Κήρυξ» άρχισε να κυκλοφορεί έξι χρόνια πριν την θεσμοθέτηση της όποιας επίσημης δομής της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική, επτά χρόνια πριν την ίδρυση της AHEPA, που αποτελεί το παλαιότερο και μεγαλύτερο αδελφικό τάγμα της Ομογένειας, δύο χρόνια πριν την είσοδο των ΗΠΑ στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τριάντα χρόνια προτού η Αμερική και οι σύμμαχοί της εξέλθουν από τον Β’ ΠΠ νικηφόροι το 1945, οκτώ χρόνια πριν την ποτοαπαγόρευση στις ΗΠΑ και δεκατέσσερα χρόνια πριν την Μεγάλη Υφεση, που κλόνισε την Αμερική και ολόκληρο τον Κόσμο.
Ο «Εθνικός Κήρυξ» κυκλοφορούσε πριν την εμφάνιση των μεγαλύτερων ολοκληρωτικών
καθεστώτων στην Ιστορία του Κόσμου, την Σοβιετική Ενωση και την Ναζιστική Γερμανία, η επιθετικότητα των οποίων εξαπλώθηκε σε όλον τον Κόσμο, ειδικά στην μικρή Ελλάδα.
Επιπροσθέτως, ο «Εθνικός Κήρυξ» βρισκόταν στα περίπτερα και στα σπίτια των ομογενών λίγο μετά τους εθνικούς αγώνες για την απελευθέρωση της Κρήτης, Μακεδονίας, Θράκης και πολλών νησιών του Αιγαίου.
Προσέφερε δημοσιογραφική κάλυψη γύρω από την θλιβερή ιστορία τής παραλίγο απελευθέρωσης ενός μεγάλου τμήματος της Μικράς Ασίας, η οποία ήταν ελληνική για περίπου 3.000 χρόνια, και την τραγική απώλεια των αλησμόνητων αυτών πατρίδων, που προκάλεσε απερίγραπτη οικονομική και κοινωνική ζημιά στην Ελλάδα…
Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των συνταρακτικών γεγονότων και μετέπειτα, ο «Εθνικός Κήρυξ» δεν δίστασε να εκπληρώσει την αποστολή του υπέρ της παροχής στους Ελληνες αναγνώστες του μιας σαφούς συνολικής κάλυψης των γεγονότων αυτών και των σχετιζομένων ιστοριών…
Η «Μεγάλη Υφεση»
Η παγκόσμια οικονομική ύφεση του 1929, συνοψίζει το wikipedia.org διήρκεσε από ένα μέχρι δέκα χρόνια σε διάφορες χώρες του κόσμου. Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη ύφεση της οικονομίας στη σύγχρονη ιστορία και χρησιμοποιείται στον 21ο αιώνα ως παράδειγμα για το πόσο οδυνηρή μπορεί να είναι μια οικονομική καταστροφή.
Η «Μεγάλη Υφεση» (Great Depression), όπως χαρακτηρίστηκε στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τους αναλυτές προκλήθηκε μετά από το χρηματιστηριακό κραχ, που ξεκίνησε στις 24 Οκτωβρίου του 1929. Το τέρμα της κρίσης στις ΗΠΑ ταυτίστηκε με το έναυσμα της πολεμικής οικονομίας του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου γύρω στο 1939.
Tο ΑΕΠ των ΗΠΑ μειώθηκε κατά 30%, ενώ η ανεργία στο ζενίθ της κρίσης έφτασε στο 25% .Το δε 1933 το 40% των εργατών στην μεταποίηση ήταν άνεργοι. Μεγάλο ήταν το πλήγμα αντίστοιχα και στην Ελληνοαμερικανική κοινότητα.
Η κρίση, είχε καταστροφικές επιπτώσεις τόσο στον ανεπτυγμένο, όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Επηρεάστηκε το διεθνές εμπόριο, καθώς επίσης και τα προσωπικά εισοδήματα, τα έσοδα από φόρους, οι τιμές και τα κέρδη.
Η οικονομία πόλεων ανά τον κόσμο επλήγη, ιδίως εκείνων που εξαρτώνταν άμεσα από τη βαριά βιομηχανία. Οι κατασκευές πάγωσαν, οι αγροτο-κτηνοτροφικές εργασίες υποχώρησαν λόγω πτώσης των τιμών στις σοδειές κατά 40% με 60%.
Με τη ζήτηση σε διαρκή υποχώρηση, σε συνδυασμό με την έλλειψη εναλλακτικών εργασιών, περιοχές που εξαρτώνταν από τον πρωτογενή τομέα όπως εκμετάλλευση γης, ορυχείων και ξύλου υπέφεραν ακόμη περισσότερο.
Η μεγάλη κρίση τερματίστηκε σε διαφορετικό χρόνο ανά χώρα. Οι περισσότερες χώρες εφήρμοσαν προγράμματα ανακούφισης και η πολιτική τους ζωή πέρασε αναταραχές, εξωθώντας την ιδεολογία στα άκρα. Σε ορισμένα κράτη, οι απελπισμένοι πολίτες στράφηκαν προς δημαγωγούς εθνικιστές, όπως τον Αδόλφο Χίτλερ, με αποτέλεσμα την έναρξη του 2ου παγκοσμίου πολέμου.
Το όνειρο διάπτησης του Ατλαντικού από έναν Ελληνα πιλότο το 1928
Σε αυτό το ιστορικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο, το όνειρο της διάπτησης του Ατλαντικού από έναν Ελληνα πιλότο, γίνεται αρχικά γνωστό από μία επιστολή στις 25 Απριλίου 1928, απάντηση του «Ε.Κ.» προς τον Δ. Γαλατόπουλο.
Η επιστολή, διαβάζουμε είναι από τη διεύθυνση των εντύπων, THE NATIONAL HERALD, DAILY, THE NATIONAL HERALD, SYNDAY, THE NATIONAL HERALD, MONTHLY ILLUSTRATED, “PANATHENAEA”, SHORT STORIES, THE ENOSSIS PUBLISHING CO. Inc. PUBLISHERS (140 West 26th Street, New York).
Τα τηλέφωνα της επιχείρησης τότε: TELEPHONES WATKINS 3210, 3211, 5326 και ο τηλέγραφος CABLE ADRESS “NATHERALD”.
Διαβάζουμε στην επιστολή:
Κύριον Δ. Γαλατόπουλο,
Γουίλκες Μπαίρ, Πενσ.
Φίλε κύριε,
Ελάβομεν την επιστολήν σας. Το προτεινόμενον υπό του εν λόγω αεροπόρου εγχείρημα είνε βεβαίως αξιέπαινον και εθνικό επιτυγχάνον μάλιστα πολλήν δόξαν και τιμήν θα αποφέρει και εις αυτόν και εις το έθνος μας.
Αλλ’ είνε τόσον επικίνδυνον και σχεδόν ακατόρθωτον, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι οι διασημότεροι Ευρωπαίοι αεροπόροι εύρον τον θάνατον εν τη επιχειρήσει του, ώστε πολύ αμφιβάλλομεν εάν θα καταστή δυνατόν να ευρεθή έστω και ένας όστις να αποφασίση να συνεισφέρη έστω και μέρος των δαπανών.
Ημείς δυστυχώς ουδεμίαν βοήθειαν δυνάμεθα να τω παράσχωμεν, ουδ’ είνε δυνατόν να ανοίξωμεν εράνους δια τοι αύτα ζητήματα.
Το μόνον το οποίον δύναται να γίνη είνε να αποτανθή ο ίδιος προσωπικώς και απ’ ευθείας εις πλουσίους ομογενείς, μήπως και αποφασίση τις εξ αυτών να τον βοηθήση.
Διατελούμεν όλως πρόθυμοι
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
Εσωκλείστως σας επιστρέφομεν τα αποσταλλέντα διάφορα έγγραφα.
Στις 26 Απριλίου 1928 από τη διεύθυνση 72 PUBLIC SQUARE WILKES-BARRE, PA και την επωνυμία: BLUE BIRD CANDY SHOP, PAUL KALDES, PROPRIETOR, MANUFACTURERS OF AND DEALERS IN, ICE CREAM, CONFECTIONERY ETC., ICE CREAM AND SODA FOUNTAIN ATTACHED, έχουμε την προώθηση της επιστολής/απάντησης του «Ε.Κ.» από τον κ. Γαλατόπουλο.
(Σημειώνεται ότι σε όλες τις επιστολές που ακολουθούν και είναι χειρόγραφες και γραμμένες στη γλώσσα της εποχής έχουν γίνει προσαρμογές στη σημερινή ελληνική καθώς και ορθογραφικές διορθώσεις)
Αγαπητέ Κώστα χαίρε,
είμαι καλά και το ίδιο ελπίζω και για εσάς. Σας αποστέλλω τα έγγραφα του αξιωματικού αεροπόρου κ. Μίχου Δημητρίου με την απάντηση του Εθνικού Κήρυκα.
..Δεν γίνεται τίποτε.
Μόνο όταν εδώ έλλην αεροπόρος τότε το σωματείο δύναται να προσφέρει σε αυτόν ένα ποσό, από 10-25 χιλιάδες δολάρια, όχι όμως να αναλάβει να βρει τα μέσα κτλ.
Ο,τι ήταν δυνατόν έκαμα, αλλά όμως δεν κατορθώσαμε τίποτε μετά λύπης μου.
Στη συνέχεια απευθύνει τους χαιρετισμούς σε μέλη της οικογένειας και απολογείται για την καθυστερημένη απάντηση του, ωστόσο, σημειώνει άργησε και η απάντηση της εφημερίδας.
Υπογράφει ο Δημήτρης Γαλατόπουλος και εκφράζει την πίστη το 1929 να είναι μαζί στην Ελλάδα.
Υπάρχει έπειτα ένα χρονικό κενό 4 ετών ως προς τις επιστολές τουλάχιστον καθώς ο Δ. Μίχου, εμφανίζεται να μην έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να εκπληρώσει το όραμά του.
Γράφει λοιπόν από το Παλαιό Φάληρο στις 25.11.1932 προς τον εξάδελφό του Νίκο Μίχου στο Μάντσεστερ του New Hampshire (σημειώνουμε εδώ ότι η οικογένειά του στην Ελλάδα έχει πλέον σήμερα χάσει τα ίχνη του και θα ήθελε να έρθει σε επικοινωνία, μέσω της εφημερίδας μας, με τυχόν απογόνους του).
Αναφέρει ότι δεν έχει νέα του εδώ και 5 χρόνια αρχικά και συνεχίζει: Προχθές όμως με πληροφόρησε ο Βασίλης ότι είστε καλά και ότι παραμένετε στην Αμερική.
Αγαπητέ Νίκο θα σας υποβάλλω μία παράκληση και θέλω να δώσεις την απαιτούμενη προσοχή και με διπλωματικότητα να χειριστείς την ανατεθεισόμενη αποστολή για να πετύχουμετην υπόθεσιν ήτις σαν έρθει σε αίσιον πέρας όπως ελπίζω με πιθανότητα 90% θα προσκομίσει σε εμένα μεγάλη δόξα και οφέλη και το όνομα όλης μας της οικογένειας θα γίνη δοξασμένο.
Και μπαίνω στο θέμα: Πέρυσι από την Βοστώνη επρόκειτο να εκτελεσθεί εναέριο ταξίδι μέχρι την Αθήνα με πλήρωμα τον Danny Duggan ως οδηγό και τον Δημ. Καραδήμο βοηθό του. Αι πληροφορίαι που έχουμε από την πρεσβεία είναι ότι λόγοι τεχνικοί ανέβαλον την πτήση.
Η αγορά του αεροπλάνου, έγινε, κατά τας αυτάς πληροφορίας εξ εράνου των ομογενών της Αμερικής. Περισσότερες πληροφορίες στερούμεθα για την ματαίωση του ταξιδιού.
Ηδη και μετά σκέψιν μακρού χρόνου κατέληξα εις την απόφασιν να αναλάβω εγώ το μεγάλο αυτό εγχείρημα της διαπτήσεως του ωκεανού και ελπίζω να το φέρω ομαλως εις πέρας. Όσον αφορά τον συνοδηγόν μου ή βοηθόν μου ας είναι ο κ. Καραδήμος ή όποιος άλλος το θελήσει εκ των Ελλήνων της Αμερικής.
Μου φαίνεται εάν καταλλήλως χειρισθή το ζήτημα αυτό να φτάσουμε σε ένα καλό αποτέλεσμα και πριν αρχίσουν και οι διάφοροι να κάνουν ντόρο να είμεθα έτοιμοι να αναζωρήσουμε μέχρι του ερχόμενου Μαΐου.
Οσον για μένα αν και κινδυνεύω να παρεξηγηθώ ότι περιαυτολογώ θεωρώ τον εαυτόν μου αρκετά ικανό όπως και όσοι με γνώρισαν ως αεροπόρο από 14 έτη πριν και μέχρι σήμερα.
Επειδή είμαι εις την ενεργόν υπηρεσίαν με τον βαθμό του σμηναγού (υποπλοίαρχου) θα απαιτηθεί χρονικό διάστημα όπως κανονίσω τη θέση μου με την υπηρεσίαν μου και να φύγω για την Βοστώνη.
Στην Αμερική ασφαλώς πρέπει να παραμείνω έως δύο μήνες τουλάχιστον για την παρακολούθηση της μηχανής μου και για να πραγματοποιήσουμε μερικές δοκιμαστικές πτήσεις.
Γι αυτό το πράγμα επείγει ούτως ώστε μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 1933 να έχει ληφθεί οριστική απόφαση για τον τρόπο της εξασφάλισης των μέσων να έχω και εγώ από την υπηρεσία μου δεδικαιολογημένη.
Με πολλά φιλιά ο εξάδελφός σου Δήμος
Την επόμενη 26.11. 1932 έγραψε προς τον Κύριο James Karadimon, 1 Glenwood Street, Malden Mass, USA.
Αγαπητέ κύριε Καραδήμο, την άνοιξη εν[εστώτος] έτουςλάβαμε μία σας επιστολή δια της οποίας μας εγνωρίζατε ότι τον μήνα Μάιο θα εκάνατε την διάπτηση του ωκεανού από Βοστώνης μέχρις Αθηνών με τον οδηγό της εταιρίας New England Western κύριον Danny Duggan, πλην όμως το ταξίδιόν σας αυτό εματαιώθη δια αγνώστους εις ημάς λόγους.
Δεν μπορείτε να φανταστείτε φυσικά τη χαρά και την υπερηφάνεια μας των ιπταμένων, ιδίως της Ελλάδας, οι οποίοι δεν ευτύχησαν να έχουν τα μηχανικά μέσα για να κάνουν κάτι καλύτερο,όπως τούτο συμβαίνει σε πολλά άλλα κράτη.
Ενας θιασώτης είμαι και εγώ κύριε Καραδήμο. Είμαι παλιός αεροπόρος -Απρίλιος του 1918 πτυχίο- με καλή πολεμική δράση και συνεχή μέχρι σήμερα ειρηνική τοιαύτην, υπηρετώ εις την Α’ Σμηναρχία Αθηνών ως υποδιοικητής με τον βαθμό του Σμηναγού.
Δεν ξέρω γιατί από τεσσάρων ετών ένα μόνο όνειρο με βασανίζει – το να εκτελέσω το ταξίδι αυτό και από τότε παιδεύομαι να εξεύρω τα μέσα, αλλά δυστυχώς ακόμη να μου χορηγηθούν.
Το 1928 είχα και του δια του «Εθνικού Κήρυκος» ζητήσει την υποστήριξη των αυτού ομογενών, μου ζητούσε όμως να έρθω πρώτα στην Αμερική και ύστερα να συλλεγεί το ποσόν που εχρειάζετο για την αγορά του αεροπλάνου.
Αυτό δεν μπορούσε να γίνει φυσικά γιατί ή έπρεπε να παραιτηθώ από τον Στρατό και να έρθω ή να αναμένω καλύτερη στιγμή.
Γι αυτό όταν είδα ότι εσείς θα κάνατε το ταξίδι χάρηκα περισσότερο των άλλων συναδέλφων μου, λυπήθηκα όμως συνάμα γιατί έχανα δια παντός την ευκαιρία να εκτελέσω το όνειρό μου, ως πρώτος Έλλην.
Επειδή όμως σήμερα δημιουργήθηκε μία άλλη κατάσταση λόγω της ματαίωσης έρχομαι να ζητήσω τη συνδρομή μαζί με τις πληροφορίες που μου χρειάζονται εάν τούτο θα είναι δυνατόν να χορηγηθεί σε μένα η θέση του Αμερικανού κ. Danny Duggan με σάς ή οποιονδήποτε άλλον ηθέλατε υποδείξει οι ομογενείς της Βοστώνης για το μελετηθέν ταξίδι.
Είναι περιττό να σας υποδείξω πόση θα προσκομίσει δόξα στο ελληνικό όνομα μιας τέτοια επιτυχία εκ μέρους ελληνικού πληρώματος.
Ελπίζω να γίνει παραδεκτή η προσφορά μου στους αυτού καλούς ομογενείς μας, των οποίων μέλος υπήρξα και εγώ κάποτε, για μια διετία ιδίως δε στα καλύτερα χρόνια των 18 ετών μου και στην πόλη του Salt Lake της Γιούτα.
Κύριε Καραδήμο μια παράκληση σας κάνω η προσφορά μου αυτή θέλω να μείνει μυστική για να μην εκτεθώ μέχρι να μου ανατεθεί η αποστολή και προτιμώ να γίνει γνωστή σε απόλυτη ανάγκη σε κείνους οι οποίοι θα προσφέρουν τα μέσα για την αγορά του αεροπλάνου μόνο.
Και τούτο μην αρχίσουν οι εφημερίδες και άλλα μέσα τα οποία κατ’ αρχήν απεχθάνομαι. Όταν φύγουμε για το ταξίδι ας γράψουν ό,τι θέλουν.
Εχεμύθεια σας παρακαλώ μεγάλη να τηρηθεί και ευελπιστώ πως γρήγορα θα έχω απάντηση για να κανονίσω να λάβω τρίμηνη άδεια εξωτερικού.
Σας αφήνω με χίλιες ευχαριστίες
Δ. Μίχου
Εις το Μάντσεστερ Νιου Χαμσάιρ έχω και τον εξάδελφό μου, ιατρό Νικόλαον Μίχου όστις ίσως σας ζητήσει γι αυτό το ζήτημα την γνώμην σας.
Είναι Δεκέμβριος του 1932, όταν ο Δ. Μίχου λαμβάνει την απάντηση από τον ξάδελφό του, από την Βοστώνη: N.D. Michou M.D. 795 Elm Street, Manchester N.H., TELEPHONE 1770
16 Δεκεμβρίου 1932
Αγαπητέ μου εξάδελφε Δήμο, εύχομαι να απολαμβάνεις άκρας υγείας…
Τον πληροφορεί πως έλαβε την επιστολή του από 25 Απριλίου, με χαρά και με μεγάλη προσοχή ανέγνωσε το περιεχόμενο το οποίο του έκανε εντύπωση.
Τον συμβούλευε δε ότι «ακούει» από την Αμερική να το διυλίζει και το φιλτράρει διότι το 99 1/2 τοις εκατό είναι ψέματα.
Εκείνος που έβαλε στην εφημερίδα ότι θα ταξίδευε από Βοστώνη στην Αθήνα μου είπαν πως ήταν ένας πιατάς, έπλενε πιάτα τη νύχτα και ήταν [δυσανάγνωστο] την ημέρα.
Αναφέρει πως δεν έχουν αεροπλάνο να πετάξει από τη Βοστώνη στην Αθήνα και ότι κάτι τέτοιο κοστίζει 50.000 δολ.
Ενα ποσό που δύσκολα θα βρεθεί καθώς όπως γράφει «εδώ πείνα, κατάλαβες τι έχει να πεί πείνα, έχασαν όλα και ο γράφων έπαθε κατρακύλισμα».
Χαίρομαι που έχεις μία καλή θέση και του εύχομαι καλή πρόοδο. Εάν μάθω τίποτε νεότερο περί αεροπλάνων και ανέμων ευχαρίστως να σου γράψω.
Θα ρωτήσω μερικούς φίλους τι είναι ο Καραδήμος. Το Malden Mass από εδώ από το Μάντσεστερ δεν είναι καθόλου μακριά, είναι ένα χωριό μικρό πριν να εισέλθομεν στη Βοστώνη θα πάω καμία Κυριακή με το αυτοκίνητό μου.
Τώρα άκουσε εξάδελφέ μου ή μάλλον αδελφέ μου. Εδώ η Αμερική από άποψη κέρδους πάει κατά διαβόλου. Εχω 1 1/2 έως 2 εκατομμύρια δραχμές. Δύναμαι να αγοράσω στην Αθήνα ένα κτήριο ή μαγαζιά από το εισόδημα των οποίων να δύναμαι να ζω ή πόσα χρήματα πρέπει να έχω για να κατορθώσω να εξασφαλίσω ένα εισόδημα σημαντικό.
Η γυναίκα μου είνα ακόμη στη Μασσαλία και με αποτελείωσε στα έξοδα… Πες το Βασιλάκη να της γράψει ή εδώ ή αυτού διότι εχάθηκα από τα έξοδα, είμαι πτώμα. Ο Βασιλάκης μου έγραψε ότι θέλει να παντρευτεί, να του πεις να του πάρει ο διάβολος τη σκούφια, δώστου ένα κατσαβίδι και σαπούνι να τον ευεργετήσεις περισσότερο από κάθε άλλο δώρο και θα τον σώσεις…
Ακολουθεί μία ακόμη επιστολή από την Βοστώνη προς τον Δ. Μίχου, περίπου ένα μήνα αργότερα, από τον ξάδελφό του.
20 Ιανουαρίου 1933
Πολυαγαπημένε μου ξάδερφε Δήμο, εύχομαι να είσαι καλά με όλη την οικογένεια σου.
Προ καιρού σου έγραψα επιστολή εις Τατόϊον και υποθέτω και ελπίζω να την έλαβες…
Του επαναλαμβάνει πως δεν υπάρχει κάτι για διάπτηση του ωκεανού. Μην προς Θεού πιστεύετε ότι σας λέγουν.
Ο Καραδήμος είναι ένας εμβαλωματής παπουτσιών, κατάλαβες, ψευτιές τίποτα ολιγότερον ή περισσότερον.
Μη προς Θεού πιστεύεις τίποτα μη χάνεσαι με χιμαιρικές ιδέες. Κοίταξε τι θα κάμεις αυτού.
Ο κόσμος εδώ πεινά …δυνατόν και να γίνει επανάσταση ή πόλεμος ευρισκόμεθα σε κακή κατάσταση.
Φιλώ την οικογένειά σου
Νίκος
Χρονικά η επόμενη επιστολή, αποδεικνύει πως ο Δ. Μίχου ήρθε σε επικοινωνία απευθείας με τον Τζέιμς Καραδήμο (σ.σ. δεν υπάρχει το έγγραφο), καθώς ο τελευταίος απαντά στον Ελληνα πιλότο από τη διεύθυνση: HEADQUARTERS, BOSTON TO ATHENS TRANS-ATLANTIC FLIGHT, HOTEL BRADFORD, BOSTON, MASSACHUSETTS (Endorsed By The American Legion, Y.D POST, BOSTON, MASS. and ATHENS POST, ATHENS GREECE, Sponsored by The ATLANTIC AVIATION CO).
Demetrios J. Karadimos, Pilot Member: MALDEN POST, American Legion GEORGE DILBOY POST, Veterans of Foreign Wars.
Μάλιστα From ‘Athens of America” to Classic Athen with the Monoplane “GEORGE DILBOY”, August 20,1932
Γράφει εκτενώς λοιπόν ο κ. Καραδήμος στις 28 Ιανουαρίου του 1933 προς τον σμηναγό Δημήτριο Μίχου στην Αθήνα:
Αγαπητέ κύριε Μίχου χαίρε. Ελαβα την επιστολή σας και χάρηκα πολύ για τα γραφόμενα σας. Ηθελα να σας απαντήσω προ πολού αλλά οι στεναχώριες και οι οικογενειακές μου υποχρεώσεις δε μου έδωσαν την ευκαιρία…
Τα όσα μου γράφετε αγαπητέ είναι όλα ωραία και καλά, αλλά τα οικονομικά δεν υπάρχουν και ως εκ τούτου προς το παρόν δεν βλέπω τον δρόμο καθαρό όπως τα όνερά μας πραγματοποιηθούν διότι ο κόσμος πάσχει από την απεργία και οικονομική δυσπραγία και μένουν όλοι απαθείς και αμέτοχοι.
Δεν θέλει κανείς να μας συνδράμει ούτε με μία πεντάρα για να το πούμε απλά και να ομολογήσουμε την καθαρή αλήθεια χωρίς τη συνδρομή των πολλών Ελλήνων το ταξίδι δεν δύναται να πραγματοποιηθεί διότι είναι πολυέξοδο.
Χρειάζονται το ελάχιστο 20.000 δολάρια, το ο κατώτερος όρος, διότι θέλουμε αεροπλάνο καινούργιο με όλα τα τελευταίας εφευρέσεως εξαρτήματα.
Η τελευταία απόπειρα που έκαμα για να εκτελέσω την πτήση από την Αμερική στην Ελλάδα, μου στοίχησε πάνω από 7.000 δολάρια και 2 ετών εργασίας και στεναχώριας χωρίς αμοιβή.
Είχα ελπίδες να με συνδράμουν οι Ελληνες της Αμερικής, αλλά ούτε μία δεκάρα δεν δώσανε και ως εκ τούτου απέσυραν και την προσφορά τους των 5.000 δολαρίων και οι αμερικανικές εφημερίδες της Βοστώνης διότι ο Ελληνισμός στάθηκε απαθέστατος.
Δεν τους αδικώ διότι ο κόσμος υποφέρει από την μακρά απερφία και ο καθένας κοιτάζει πώς να περάσει τη σημερινή μεγάλη φτώχεια.
Δεν αμφιβάλω και εσείς εκεί ουκ ολίγο υποφέρετε που είστε και μέσα στον τόπο σας και τα σπίτια σας. Λοιπόν λογάριασε εμείς εδώ στα ξένα σαν ξένοι που είμαστε. Τα μισθά τα κόψαν 75 τοις εκατό και δεν υπάρχουν και εργασίες να εργαστεί ο κόσμος.
12 εκατομμύρια εργάτες ζουν από τα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Λοιπόν αυτή είναι η κατάσταση και αυτή είναι η αλήθεια.
Το αεροπλάνο μου είναι τώρα 4 ετών και είναι εκτός μάχης και δυνάμεως όπως δυνηθή να διέλθει τον ωκεανό χωρίς να διακινδυνεύσουμε την πολύτιμη ζωή μας και εξάλλου δεν έχουμε και τα έξοδα συμπληρωμένα και ως εκ τούτου ματαιώνεται το ταξίδι μας τουλάχιστον προς το παρόν.
Ας έχουμε την καλή θέληση και την αλληλογραφία και εάν οι περιστάσεις καλυτερεύσουν τότε βλέπουμε και κάνουμε.
Ο καιρός δεν εχάθη εκτός εάν υπάρχει κανείς συγγενής σας εδώ που δύναται να διαθέσει 10.000 δολάρια αμέσως τότε αλλάζει το ζήτημα.
Εγραψα στον ιατρό Μίχου στο Μάντσεστερ και δεν έλαβα καμία απάντηση μέχρι αυτή την ώρα.
Και, εάν υπάρχει αυτού ελπίς να μας συνδράμει το υπουργείο της Αεροπορίας οικονομικώς …τότε μου γράφεις και έρχομαι εγώ στην Ελλάδα και σας δίδω την έκθεση προσωπικώς… κέρδη μπορεί να αποκομίσει το υπουργείο από την όλη επιχείρηση εκ των διαφόρων πορισμάτων, εκ του κινηματογράφου, των περιοδικών, των βιβλίων, των καρτών, των ρεκλαμών και διαφόρων διαφημίσεων…
Είναι δυνατόν να κερδίσει άνω των 250.000 δολαρίων για την ενίσχυση του ταμείου της Αεροπορίας και τη διαφήμιση της Ελλάδας και του ελληνικού ονόματος.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο γλύτωσα τη ζωή μου δύο φορές από βέβαιο θάνατο. Παρολίγο έλειψε να συνταξιδέψω με την Αμέρικαν Νορσε η οποία πήγαινε στη Ρώμη της Ιταλίας και όπου εχάθηπλησίον των Αζορών δεν αμφιβάλω θα το διαβάσατε στις εφημερίδες και καθώς το είπον του ιατρού Πασχάλη το φταίξιμον [ήτο] του αεροπλάνου, αυτό συνέβη διότι έχω λίγη πείρα μηχανικού αυτοκινήτων και αεροπλάνων και είμαι σχεδόν αυθεντία σε αυτά τα μακρινά ταξίδια διότι εξασκούμε με τα αυτοκίνητα από το 1916 και στο στρατό υπηρέτησα ως τοιούτος και τώρα τα τελευταία δύο χρόνια έχω συμβουλευτεί τα καλύτερα μυαλά και τους καλύτερους μηχανικούς των καλύτερων αεροπορικών εργοστασίων της Αμερικής και απόκτησα κάποια ιδέα του όλου οργανισμού του αεροπλάνου και της καταρτίσεως καλώς οργανωμένου αεροπορικού μακρινού ταξιδιού.
Ηρθα σε επαφή με τους φημισμένους αεροπόρους του κόσμου Russel Boardman, John Polando, Clarence Chamberlin, Ruth Rowland Nichols, Roger Williams και όλους τους εξέχοντες αεροπόρους της Αμερικής και δύναμαι να σας δώσω οποιαδήποτε πληροφορία θέλετε.
[σ.σ. Ο Καραδήμος αναφέρεται στο αεροπλάνο ‘American Nurse’ που απογειώθηκε στις 13 Σεπτεμβριου του 1932 από το αεροδρόμιο Floyd Βennett της Νέας Υόρκης με πλήρωμα δύο άνδρες και μία γυναίκα και προορισμό χωρίς στάση τη Ρώμη, σε απόσταση 4200 μιλίων.
Ήταν αεροπλάνο τύπου Bellanco που αρχικά ονομαζόταν ‘Miss Veedol’ και ήταν το πρώτο αεροπλάνο που διέχισε τον Ειρηνικό Ωκεανό. Ήταν ένα ιπτάμενο ιατρικό εργαστήριο που θα μελετούσε τις φυσικές αντιδράσεις των επιβατών στην κόπωση, τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και τα αέρια της μηχανής.
Πιλότος ήταν ο William Ulbrich και επιβάτες ο γυναικολόγος γιατρός Leon Pescuggi ή Pisculli και η νοσοκόμα και πιλότος Edna Newcomer. Ο «ιατρός Πασχάλης» στον οποίο αναφέρεται ο Καραδήμος και τον οποίο φαίνεται να είχε προειδοποιήσει ο ίδιος ήταν μάλλον ο Pisculli.
Πάνω από τη Φλωρεντία η Newcomer θα έπεφτε με αλεξίπτωτο προς τιμή της νοσοκόμας Florence Nightingale. Το αεροπλάνο το είδαν τελευταία φορά από πλοίο στον Ατλαντικό χωρίς ποτέ να βρεθούν ίχνη του τι απέγινε.)
Ο μόνος τρόπος για να γίνει η επιτυχία της πτήσεως είναι [το υπουργείο Αεροπορίας της Ελλάδας] να μας υποστηρίξει λίγο οικονομικώς και ηθικώς διότι άλλο αντίκτυπο έχει στο κοινό όταν το υπουργείο υποστηρίζει την όλη υπόθεση και άλλη σημασία έχει όταν το διαχειρισθούν το ζήτημα ιδιωτικοί δικηγόροι και καλαμαράδες και φαγάδες της Αμερικής που θέλουν να ρουφήξουν το αίμα του λαού προς προσωπικόν τους όφελος.
Διότι ο κόσμος του πήρε χαμπάρι και δεν τους δίνει τα δολάρια του όπως τους τα έδινε μια φορά.
Δείξε σε παρακαλώ την παρούσα μου στον εξοχότατο υπουργό και εάν είναι διατεθειμένος να μας δώσει λίγη υλική και ηθική υποστήριξη μου γράφεις και κατεβαίνω στην Ελλάδα σε 8 ημέρες είμαι αυτού και συνεννούμαστε και με το υπουργείο και καταστρώνουμε όλα τα σχέδια αυτού και ερχόμεθα εδώ και γίνεται η πτήση επιτυχέστατη και οφέλιμος δια όλους μας.
Σας παρακαλώ μην με παρεξηγείτε δεν αγαπώ το χρήμα, μόνο την δόξα ζήλεψα.
Τα χρηματικά οφέλη τα χαρίζω στο υπουργείο της Αεροπορίας μόνο να δοξάσω την Ελληνική Πατρίδα και το ελληνικό όνομα ζητω και τίποτα περισσότερο μόνο θέλω να δω τον αεροπορικό στόλο της Ελλάδας το πρωτότυπο και ακαταμάχητο όπλο της Μεσογείου και σας παρακαλώ να μην δώσετε την παρούσα στη δημοσιότητα.
Ολα να γίνουν τα πράγματα με άκρα μυστικότητα μέχρι να πραγματοποιηθούν τα σχέδιά μας αυτά και αναμένω την ταχεία απάντησή σας.
Δια τελώ μεθ’ υπολήψεως
Δημήτριος Καραδήμος
Τελευταία χρονικά υπάρχει μία επιστολή του Νίκου Μίχου από την Βοστώνη προς τον ξάδελφό του, Δημήτρη στην Αθήνα.
Γράφει ο γιατρός Μίχου, από το Μάντσεστερ 27.08.1933
Αγαπητέ μου Δήμο, εύχομαι να είσαι καλά…
Δήμο αγαπητέ μου, δια το όνομα του Θεού, μην πλανάσαι, μην σκοτώνεις το κεφάλι σου,ο μεν πρόξενος μας της Βοστώνης είναι κτήνος και όλως διόλου αυτό ήταν μια μπλόφα για να μαζέψει χρήματα από τον κόσμο, τίποτα άλλο.
Ο κόσμος τους έμαθε και πρώτον δεν έχει ο κόσμος και να τους δώσει αλλά εκάηκε και αν είχε ποτέ δεν θα τους έδινε.
Η Αμερική τώρα είναι χάλια, ξέρεις τι πάει να πει 5 εκατομμύρια χωρίς εργασία. Εδώ γίνονται κάθε μέρα ληστείες τρομερές, ημέρα μεσημέρι. Οι Γκέγκηδες (σ.σ. Αλβανική φυλή) δεν κάμουν μια πεντάρα εμπρός εις τούτους.
Εδώ ο κόσμος πεινά, Δικαιοσύνη δεν υπάρχει εδώ, ένας ξυπόλητος σου κλέβει το παιδί και σου γράφει ή δολλάρια ή σου στέλνει το κεφάλι του παιδιού σου.
Όπως σου έγραψα τελευταίως ο εμβαλωματής δεν έχει πεντάρα όχι να αγοράσει αεροπλάνο…
Ολους τους Ελληνες εδώ να τους κρεμάσεις (σ.σ. ανάποδα) δεν είναι σε θέση να ούτε καύσιμα (gasolin) να σε εφοδιάσουν όχι αεροπλάνο.
Ανθρωποι προ δύο ετών εκατομμυριούχοι τώρα ζητιανεύουν.
Γράψε της γυναίκας μου να έλθει αυτού να κοιτάξει τι θα κάνει διότι εχάθηκα με τα έξοδα στη Γαλλία εδώ τώρα δεν είναι δυνατόν να πουλήσω ένα σπίτι που έχω διότι μου κοστίζει 20.000 δολάρια και δεν μου δίνουν ούτε 10.000.
Σε φιλώ Νίκος…
Τέλος, ως αρχειακό υλικό παρατίθεται φυλλάδιο της εποχής που κάνει λόγο για την έναρξη του 7ου Συνεδρίου της Μεγάλης Οργάνωσης ΓΚΑΠΑ στη Βοστώνη, την Κυριακή 24 Ιουλίου. Οπου ΓΚΑΠΑ, προφανώς η Ελληνοαμερικανική Προοδευτική Ενωση (Greek American Progressive Association, GAPA) η οποία ιδρύθηκε το 1923. Αρα το 7ο Συνέδριο πρέπει να έγινε περί το 1930.
Στο Πρόγραμμα φαίνεται ότι ο Δημήτριος Καραδήμος που προαναφέραμε, οργάνωσε και αεροπορικές επιδείξεις με δέκα αεροπλάνα που υπερίπταντο της παρελάσεως! – ενώ μια εκ των στρατιωτικών μουσικών που συμμετείχαν έφερε το όνομα του Γεωργίου Διλβόη…
Ο «Ε.Κ.» ευχαριστεί την οικογένεια του Δημήτριου Μίχου -ειδικά τον κ. Στάθη Μίχου- και το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος (ΔΜΚΟ, http://www.dmko.gr).
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά οργανωμένο Μουσείο, το οποίο προχωρά και στην έκδοση βιβλίου για τον Δ. Μίχο, σε επιμέλεια του κ. Χρίστου Φωτεινόπουλου, προέδρου του Δ.Σ. του ΔΜΚΟ.
Το ΔΜΚΟ εγκαινιάστηκε στις 9 Ιανουαρίου 2005 από τον τέως Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο. Σκοπός του, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του, είναι:
Η συλλογή, τεκμηρίωση, συντήρηση, έκθεση και ερμηνεία του πάσης φύσεως μουσειολογικού υλικού που σχετίζεται με τα γεγονότα του Ολοκαυτώματος της 13ης Δεκεμβρίου 1943 στα Καλάβρυτα καθώς και με όλα τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν το Ολοκαύτωμα στον ευρύτερο χώρο της επαρχίας Καλαβρύτων.
Η προώθηση της εκπαίδευσης και έρευνας με την οργάνωση περιοδικών εκθέσεων , εκπαιδευτικών προγραμμάτων, διαλέξεων και ιστορικών συνεδρίων , δημοσιεύσεων και εκδόσεων, με θέματα που σχετίζονται με το αντικείμενο του νομικού προσώπου.
Η δημιουργία εξειδικευμένης βιβλιοθήκης και ιστορικού αρχείου που σχετίζονται με το αντικείμενο του νομικού προσώπου.
πηγή – www.ekirikas.com
